Αναζητώντας την Ελένη το 2022-Κ. Βασιλείου

 

        Ναι Σεφέρη, χρόνια με γοητεύει το ποίημά σου, οι εικόνες, η μουσικότητα, της πεταλούδας το τίναγμα, το πούπουλο του κύκνου, η γλυκιά μελαγχολία, η ανατριχίλα στο άκουσμά του. Απόψε όμως Σεφέρη πρέπει να εξηγηθούμε, να βάλουμε τα πράγματα στη σειρά. Δεν μπορείς ν΄ ανάβεις φωτιές, να παίρνεις το νόμπελ και να φεύγεις. Δεν είναι σωστό, δεν είναι ηθικό. Με καταλαβαίνεις νομίζω. Απόψε πρέπει να ξεκαθαρίσει το θέμα.

Αμόλησες τ΄ αηδόνια και με κυνηγάνε ακόμα και δω, στην άλλη πλευρά της Ελλάδας. Γέμισε τ΄ Αγρίνιο αηδόνια, γέμισε το δωμάτιο αηδόνια και δεν μ΄ αφήνουν να κοιμηθώ. Περασμένα μεσάνυκτα κι ακούω φωνές: «Δεν ειν΄ αλήθεια, δεν ειν΄ αλήθεια… ποτέ δεν πάτησα στην Τροία». Πώς μπορεί μες από τέτοια ομορφιά να βγαίνουν τόσα ουρλιαχτά;

«Τόσες ψυχές δοσμένες στις μυλόπετρες»· ο Γρηγόρης, ο Κυριάκος, ο Βαγορής, ο Μιχαλάκης, ο Ανδρέας, ο Ιάκωβος, ο Χαρίλαος, ο Στέλιος, ο… τελειωμό δεν έχουν τα ονόματα. Τελειωμό δεν έχουν οι ψυχές. Και η Ελένη; Αυτή που αγκαλιάζει ο Μενέλαος χρόνια τώρα εξήντα δύο, δεν είν΄ η Ελένη; Τι λες βρε Σεφέρη; Νεφέλη είναι; Και πού είν΄ η Ελένη; Κατά πού πέφτει αυτό το ακρογιάλι του Πρωτέα κι η άκρη της ερήμου;

Μ΄ έχουν τρελάνει τ΄ αηδόνια κι οι φωνές. Άντε σωπάστε για λίγο. Σωπάστε να σας πω για την Ελένη.

Δεν ήταν, όντως δεν ήταν στην Τροία. Σ΄ άλλη χώρα είν΄ η Ελένη. Είναι στ΄ Αχώρητου τη χώρα, στ΄ ανέσπερου Ήλιου. Εκεί που υπάρχει «πηγὴ ὕδατος ζωῆς ἁλλομένου» απ΄την οποία «ὃς δι’ ἂν πίῃ…οὐ μὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα». Εκεί είν΄ η Ελένη, και μες τον τάφο κι εκτός.

Κι ο Μενέλαος ειν΄ ολάκαιρος λαός, ολάκαιρο έθνος, κάθε άνθρωπος που θέλει την Ελένη. Την Ελένη που είν΄ απ΄ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά. Την Ελένη, όχι την ιδέα αλλά την ίδια, που ΄ναι πρόσωπο, που ΄ναι σώμα. Σώμα αναστημένο και μεθεκτό. Βρίσκεται η Ελένη στης μετάνοιας τη χώρα, όπου οι πολλοί γίνονται ένα. Εκεί που το εγώ παραμερίζει και δίνει τη θέση του εις το εμείς.

Άκου Σεφέρη, τόσος πόνος, τόση ζωή δεν πήγαν στην άβυσσο. Εκεί είν΄ η Ελένη, στη χώρα όπου νεφέλες γίνονται οι θεοί κι οι μη θεοί και όλο τ΄ ανάμεσό τους· ξένοι που το παίζουν δυνατοί, Τούρκοι και Βρετανοί, μίση κι εφησυχασμοί, εμπάθειες κι εγωισμοί.  Εκεί ειν΄ η Ελένη κι όποιος έχει μάτια μπορεί να τη δει, μπορεί να την ερωτευτεί.

Κ.Β.

Μάιος 2022